‘Jonge mensen helpen om verandering tot stand te brengen’

‘Het vak van financials en controllers wordt steeds breder’, zegt Kapteijn. ‘Financials en controllers houden zich steeds meer bezig met de vraag wat de toegevoegde waarde is van bedrijfsactiviteiten. Dat gaat veel verder dan kijken naar kosten en baten. Maar gaat ook over de impact van de onderneming op het milieu en de maatschappij. We onderzoeken nu hoe opleidingen daar goed bij kunnen aansluiten. En ontwikkelen op basis daarvan een nieuw opleidingsprofiel. ’

‘We moeten onze blik op de economie veranderen’

‘Als je het ControllersMagazine leest, zie je drie thema’s telkens terugkeren’, stelt Kapteijn. ‘De eerste twee zijn technologie en sociale vaardigheden, omdat technologische veranderingen om ander gedrag van mensen vragen. Als controller wordt je steeds meer een regisseur dan iemand die alleen maar cijfertjes registreert’, zegt ze. ‘Je moet daarom veel met mensen praten.’

Het derde thema gaat over onze kijk op de planeet aarde. ‘De wereld verandert en we moeten onze blik op de economie veranderen. Je moet niet alleen maar kijken naar wat de winst voor je bedrijf is. Maar je moet je afvragen: Welke winst kan ik behalen binnen de grenzen die de aarde aan kan? Hoe kan je daarbij rekening houden met sociale en ecologische grenzen?’

Platform voor financials en controllers

Vrijwel elke financial krijgt hiermee te maken, benadrukt Kapteijn. Dat komt onder meer door de komst van Europese duurzaamheidsregelgeving. Met de richtlijn CSRD verplicht de EU grote bedrijven in Nederland om over hun impact op mensen en milieu te rapporteren in hun jaarverslag.

‘Ik ben bezig met het ontwikkelen van een platform voor financials en controllers in het MKB waar ondernemers, studenten en andere betrokken partijen samenkomen om kennis te delen. Wat is er al? Van veel dingen weet niet iedereen dat het al bestaat. Door kennis te delen, kun je samen optrekken bij de veranderingen op je vakgebied.’

Ze benadrukt ook dat het belangrijk is om kritisch te kijken naar het Finance & Control-onderwijs: ‘Het draait ook om niet-financiële resultaten, zoals het gebruik van sociale en ecologische waardes.’

Living lab

Een nieuwe vorm van onderwijs zijn living labs. Een living lab biedt studenten de mogelijkheid om te experimenten met innovaties in een ‘real life’-omgeving. Ze legt uit hoe dat werkt. ‘In een living lab staat co-creatie centraal. Verschillende betrokken partijen, gemeentes, ondernemers, onderzoekers, studenten en burgers komen samen voor onderzoek om te kijken of een bepaalde innovatie werkt en of die kan worden toegepast in de praktijk. Zo vertaal je leeruitkomsten naar beroepsproducten.’

Kapteijn geeft het voorbeeld van het living lab ‘Light Challenge’. ‘Dat is een living lab dat in september 2023 gestart is. Doel is om de verlichting in het recreatiegebied Delftse Hout te vernieuwen’, vertelt ze.

De gemeente, de ondernemersvereniging, het duurzaamheidscentrum, onderzoekers en studenten van verschillende opleidingen werken samen om op een andere manier naar licht te kijken.

Met andere disciplines samenwerken

Bij het verlichten van het park is het de wens om rekening te houden met het ecosysteem, de veiligheid van de burger én de verlichting moet hufterproof zijn. ‘Je gaat samen met betrokken partijen kijken hoe je dat het beste kunt doen. Voor welke soort verlichting ga je? De economische studenten doen samen met technische studenten onderzoek naar de mogelijkheden.’

Tijdens het onderzoek sluiten ook studenten van de opleidingen communicatie en recht aan. ‘Ze kijken samen met alle betrokken partijen naar de ecologische en maatschappelijke oplossingen. Zo leren ze met andere disciplines samenwerken.’

Nu is deze vorm van praktijkleren niet voor iedereen geschikt, stelt Kapteijn. Het traditionele finance & control-fundament van het onderwijs blijft volgens haar belangrijk. In de eerste twee jaar van de studie wordt de aandacht nog steeds op de basis gelegd. ‘Je moet oefenen om iets te leren’, concludeert ze. ‘Op het voetbalveld moet je ook twintig keer tegen dezelfde bal schoppen. Kortom, je moet oefenen om de basis van finance & control onder de knie te krijgen.’

Stage voor bedrijf in beweging

Gelukkig zien ook steeds meer bedrijven de meerwaarde van lerende jonge mensen in hun omgeving, merkt ze op. ‘Je hebt nog steeds bedrijven die gewoon handjes willen: goedkope krachten. Maar dan vraag ik altijd: wil je ook de hersentjes? Want bedrijven zijn in beweging en jonge mensen kunnen helpen die verandering tot stand te brengen.’

Ze vervolgt: ‘Bij bedrijven merken ze vaak dat de studenten vaardigheden hebben die de oudere generatie niet heeft. Ze kunnen vaak toegevoegde waarde leveren. Bijvoorbeeld door iets er flitsend uit te laten zien of iets moois te maken in een spreadsheet.’

Creatieve stagiair

Andersom hebben studenten de oudere generatie juist nodig om het totaalverband van bedrijfsvoering te begrijpen. ‘Organisaties moeten in talent investeren. Ze kunnen elkaar mooi aanvullen.’

Ze heeft tot slot een tip voor bedrijven die talenten zoeken: ‘Zoek als bedrijf iets waar jij nog niet aan toe bent en zet daar een creatieve student voor in.’

Als voorbeeld noemt ze ‘design thinking’. Design Thinking draait om het begrijpen van de mensen voor wie een product of dienst ontwikkeld wordt. En kan worden gebruikt om complexe bedrijfsvraagstukken op te lossen.

‘We moeten veel meer ‘out of the box’ denken. Je moet als management durven investeren in studenten die kunnen helpen onderzoeken hoe je op een goede manier overkomt bij klanten.’

Ze raadt andersom studenten aan om op zoektocht te gaan in hun stagebedrijf. ‘Loop eens door het bedrijf, kijk naar alle verschillende bedrijfsprocessen die er zijn. Ga lunchen met collega’s van andere afdelingen. Ontdekt zo zelf door met anderen te praten waar het om gaat.’